Author :
Abstract
Bu çalışma, Sevim Ak’ın çocuk edebiyatı alanında kaleme aldığı Melo, Babamın Kedi Gözleri ve Kırık Şemsiye adlı eserlerinde çocukluk, kimlik inşası ve toplumsal cinsiyet rollerinin temsillerini eleştirel bir bakış açısıyla incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, bu anlatıların toplumsal cinsiyet normlarını nasıl yansıttığını ya da sorguladığını ortaya koymayı hedeflemektedir.
Çocuk edebiyatı, bireyin kimlik, cinsiyet ve toplumsal normlara dair ilk algılarının şekillendiği önemli bir araçtır. Sevim Ak, çağdaş Türk çocuk edebiyatının önde gelen yazarlarından biri olarak, gündelik yaşamı hassas ve çok katmanlı biçimlerde ele almakta; bu da onun eserlerini toplumsal cinsiyet bağlamında incelemeye değer kılmaktadır. Bu çalışma, hem toplumsal cinsiyet duyarlılığına sahip edebiyat eleştirisine katkı sağlamayı hem de kapsayıcı eğitim anlayışını desteklemeyi amaçlamaktadır.
Araştırma, nitel bir yaklaşım benimseyerek feminist edebiyat eleştirisi ve tematik içerik analizi yöntemlerini kullanmaktadır. Seçilen metinlerde karakter inşası, anlatıcı sesi, simgesel temsiller ve olay örgüsü gibi öğeler toplumsal cinsiyet ve kimlik bağlamında incelenmiştir. Özellikle özneleşme, empati, direnç ve bakım gibi temalara odaklanılmıştır. Elde edilen bulgular, Sevim Ak’ın hikâyelerinde ikili cinsiyet rollerinin yeniden üretilmediğini, aksine bu kalıpların sorgulandığını ortaya koymaktadır. Karakterler çoğu zaman duygusal derinlik taşıyan, eleştirel düşünebilen ve direnç gösterebilen bireyler olarak kurgulanmakta; böylece çocuk okuyucular için güçlendirici modeller sunulmaktadır. Sevim Ak’ın eserleri, geleneksel çocukluk ve cinsiyet temsillerinin ötesine geçerek eşitlikçi bir bakış açısını ve duygusal farkındalığı ön plana çıkarır. Bu yönüyle yazarın eserleri, kapsayıcı eğitim pratikleri ve toplumsal cinsiyet bilinci yüksek bir çocuk edebiyatı anlayışı için önemli bir kaynak oluşturmaktadır. Gelecek çalışmalarda, Sevim Ak’ın eserleriyle sınırlı kalmayarak daha geniş bir Türk çocuk edebiyatı külliyatı incelenebilir. Ayrıca çocuklarla yürütülecek okur tepkisi analizleri, metinlerin pedagojik etkilerini daha somut biçimde ortaya koyabilir. Bu tür eserlerin eğitim programlarına entegre edilmesi, eleştirel düşünme ve toplumsal cinsiyet farkındalığının küçük yaşlardan itibaren gelişmesini destekleyebilir.
Keywords
Abstract
This study aims to critically examine the representations of childhood, identity construction, and gender roles in Sevim Ak’s children’s books Melo, My Father’s Cat Eyes (Babamın Kedi Gözleri), and The Broken Umbrella (Kırık Şemsiye). The research focuses on how these narratives either reinforce or challenge prevailing gender norms. Children’s literature serves as a powerful medium through which individuals begin to form perceptions of identity, gender, and social norms. As one of the leading authors in contemporary Turkish children’s literature, Sevim Ak addresses everyday life with sensitivity and multilayered perspectives, making her works particularly significant for analysis in the context of gender. This study aims to contribute both to gender-conscious literary criticism and to inclusive educational discourse. The research adopts a qualitative approach, utilizing feminist literary criticism and thematic content analysis. The selected texts are examined in terms of character construction, narrative voice, symbolic representations, and plot structure, all within the framework of gender and identity. Particular attention is given to themes such as subjectivity, empathy, resistance, and care. Findings reveal that Sevim Ak’s narratives do not reproduce binary gender roles; on the contrary, they challenge and deconstruct such patterns. Her characters are often portrayed as emotionally complex, critically minded, and resilient individuals, offering empowering models for young readers. Sevim Ak’s works transcend traditional representations of childhood and gender, emphasizing egalitarian perspectives and emotional awareness. In this respect, her literature serves as a valuable resource for inclusive pedagogical practices and a gender-aware understanding of children's literature. Future research may expand the scope beyond Sevim Ak’s works to encompass a broader range of Turkish children’s literature. Additionally, reader-response studies involving children could further illuminate the pedagogical impact of these texts. Integrating such literature into educational curricula may foster critical thinking and gender awareness from an early age.
